Oštećenje moždanog tkiva koje nastaje usled neishranjenosti moždanog tkiva, odnosno nedostatka hranljivih materija i kiseonika i usled krvarenja u moždano tkivo nazivamo moždani udar ili šlog. Najčešći uzrok pojave moždanog udara ili šloga je duga cerebrovaskularna bolest. Faktori rizika pojave moždanog udara su raniji šlog, aritmija, dijabetes , povišena masnoća u krvi, visok krvni pritisak, nezdrave navike poput pušenja, alkohola i neadekvatna ishrana.
Osnovni simptomi kod nastanka šloga ili moždanog udara su delimična ili potpuna oduzetost ekstremiteta sa jedne strane tela, pojava slabosti u jednoj strani tela, utrnulosti, muka, povraćanje, glavobolja, poremećaj vida… Nakon pojave ovih simptoma izuzetno je važno javiti se neurologu što pre kako bi se sprečilo dalje pogoršanje i napredovanje stanja, a nakon stabilizacije često je potrebno posetiti fizijatra kako bi se ubrzao funkcionalni oporavak. Rehabilitacija nakon moždanog udara – šloga od ključne je važnosti kako bi se pacijent što pre oporavio.
Rizik od ponovne pojave moždanog udara
Najveći rizik od ponovne pojave moždanog udara je neposredno nakon prvog. Oko 3 posto pacijenata ponovno doživi moždani udaru roku od godinu dana, dok u prve dve godine oko 30 posto pacijenata ponovo doživi moždani udar.
Period nakon moždanog udara
Nakon moždanog udara česta je pojava depresije usled biohemijskih promena u mozgu. Pacijenti često budu depresivni, bezvoljni, zabrinuti, često pate od nesanice. Stanje depresije negativno utiče na oporavak bolesnika. Od izuzetne je važnosti da porodica i pacijent budu što bolje upoznati sa simptomima i posledicama.
Terapija i rehabilitacija
Moždani udar je najčešće posledica postojanja ugruška, pa je antikoagulatorna terapija uobičajena kako bi se sprečila pojava ponovnog šloga. U zavisnosti od stanja pacijenta mogu se prepisati i lekovi za regulaciju krvnog pritiska, holesterola ili šećera ukoliko je pacijent dijabetičar. Od izuzetnog je značaja da se pacijent pridržava propisane terapije i uzdržava od pušenja, nezdrave hrane, konzumiranja alkohola i slično.
Program rehabilitacije se prilagođava svakom pacijentu ponaosob. Nakon što lekar utvrdi da je stanje pacijenta stabilno može se početi sa rehabilitacijom, obično se počinje sa asistiranim fizičkim vežbama. Nakon odlaska pacijenta iz bolnice na kućno lečenje, važno je nastaviti sa rehabilitacijom kako bi se ubrzao oporavak. Najčešće metode fizikalne terapije koje se prilikom oporavka i rehabilitacije primenjuju su:
Proces oporavka i brzina napretka je individualna. Pacijenti sa blažim moždanim udarom se relativno brzo oporavljaju, dok kod težih slučajeva oporavak može trajati izuzetno dugo, nekad i bez potpunog oporavka, posledice ostaju doživotno. Najveći napredak primetan je u prvih par meseci do godinu ili dve nakon početka rehabilitacije.
