Šta je Hondromalacija Patele – Patelofemoralni Sindrom?

Hondromalacija Patele – Patelofemoralni Sindrom je naziv za upalni proces tkiva u zglobu kolena između patele (čašica) i glave butne kosti.

Zglob kolena čin spoj tri kosti, butne kosti (Femur), kosti potkolenice – Golenjača (Tibia) i Lišnjače, odnosno lisne kosti (Fibula). Čašica ili patela se nalazi ispred zgloba kolena, preko nje prelazi tetiva butnog mišića Kvadricepsa. Tetiva kvadricepsa obavija čašicu i drži je na mestu tako da formira spoj sa glavom butne kosti. Usled ovakve „konstrukcije“ čašica  i butna kost se praktično dodiruju, međutim dodirne površine su pokrivene hrskavicom koja omogućava ublažavanje trenja i pritisak. Ovaj zglob nazivamo PATELOFEMORALNI ZGLOB.

Kod zdravog zgloba, čašica je postavljena u sredini patelofemoralnog zgloba i omogućava pravilno raspoređivanje sila koje deluju na zglob. Kod pacijenata koji pate od hondromalacije patele, čašica je blago pomerena i ne raspoređuje silu kako bi trebalo. Rezultat toga može biti oštećenje tkiva zgloba, upala vezivnih tkiva ili hrskavice zgloba uz pojavu bola u kolenu.

Pomeranje patele, odnosno čašice iz njenog pravilnog položaja može se desiti iz različitih razloga. Jedan od glavnih uzroka je disbalans snage između dva dela butnog mišića Kvadricepsa. Butni mišić Kvadriceps se sastoji iz četiri glave mišića, dve leže centralno postavljene, jedna sa unutrašnje strane, a jedna sa spoljne strane butnog dela noge. Čest je slučaj da je spoljni deo butnog mišića znatno jači od unutrašnjeg dela mišića, uzrokujući povlačenje čašice upolje. Ovo rezultuje nepravilno kretanje čašice prilikom pregibanja i opružanja potkolenice.

Postoji mnogo različitih uzroka disbalansa u snazi pojedinih delova butnog mišića, nepravilnaa biomehanika donjih ekstremiteta… Ove uzroke treba identifikovati i korigovati u saradnji sa lekarom specijalistom.

Patelofemoralni sindrom je česta pojava kod atletičara, trkača, pogađa adolescente u periodu intenzivnog rasta i češće se pojavljuje kod devojčica. Kod starijih pacijenata je obično uzrokovan degenerativnim procesima usled starenja.

Simptomi Hondromalacije Patele (Patelofemoralnog sindroma)

Pacijenti koji pate od Hondromalacije patele obično osećaju bol na pednjoj strani kolena i ispod čašice. Bol se može povećavati u toku aktivnosti, posebno usled dugotrajnog hodanja, penjanja ili silaženja niz stepenice, hodanja po neravnim površinama, čučnjeva, dizanja teških tereta. Povremeno pacijenti mogu osetiti bol i kod prilikom dugotrajnog sedenja kada je koleno savijeno. Kod težih slučajeva, pacijenti ne mogu pravilno da koračaju  i koleno ponekad zna da „otkaže“.

Opravak

Većina pacijenata se uspešno oporavi uz primenu fizikalne terapije u toku nekoliko nedelja. Povremeno, kod težih slučajeva, oporavak može trajati duže ukoliko su odlagali odlazak kod lekara. Pravovremena primena fizikalne terapije je od ključnog značaja kako bi se oporavak ubrzao.